Azken artikuluak

Maitalea itsua dela eta maite duenaren gauza txarrak ere ontzat ematen dituela adierazteko. Beste hizkuntzetan gaztelaniaz, el amor es ciego   Loturiko artikuluak esaera zaharrak, gezurrik ezEsaera zahar edo atsotitzen irakaspenek bizitzari buruz egi-egia direla adierazteko. batek arrosaren kolorea maite, besteak usainaJendeak orokorrean gustu ezberdinak dituela adierazteko. Aldaerak batek arrosaren […]

Alemania nazian, Ordena Berria edo Europako Ordena Berria (alemanieraz, Neuordnung edo Neuordnung Europas) erregimen naziak Europa osoan bere asmo espantsionistak gauzatu ondoren (ikus, gainera, Lebensraum), bereganatutako lurraldeetan ezarri nahi zuen ordena, erregimen edo gizarte antolamendu berria izan zen, konkistatutako lurraldeen zati handi bat ariar arrazakoentzat utziz, beste populazioak bere interes […]

Glotofagia erabateko hizkuntza-ordezkapenaren ondorioz hizkuntza bat erabat baztertu edo desagertzen denean gertatzen den fenomenoa da. Estrategia kultural eta  ideologiko jakin bati jarraiki gertatzen denean linguizidioa da. Ikus, gainera Hizkuntzen desagerpena   Loturiko artikuluak Hizkuntza hilaHizkuntza hila egun hiztun naturalik ez duen hizkuntza da, egunerokoan beste pertsonekin komunikatzeko erabiltzen ez den […]

Linguizidioa edo hizkuntza-genozidioa hizkuntza bat desagerraraztea da, glotofagia edo erabateko hizkuntza-ordezkapenerako estategia politiko supremazista, kolonialista edo gorrotozko bati jarraiki, bortxaz edo koloniazio kulturalerako tresnak erabiliz, hala nola eskolak eta hedabideak. Loturiko artikuluak Hizkuntza ordezkapena (mintzaldaketa)Hizkuntza-ordezkapena edo mintzaldaketa eskualde geografiko edo gizarte eremu batean hizkuntza baten ohiko erabilera publiko edo komunitarioa […]

Erdi-diglosia edo sasidiglosia (gaztelaniaz, semidiglosia, pseudodiglosia) Jose María Sánchez Carrión, Txepetx,  hizkuntzalariak diglosia egoerak sailkatzeko erabili zuen kategorietako bat da, hizkuntza bakar batean bi aldaerek funtzio guztiz desberdinak betetzen dituztenean komunitate baten barnean; adibide gisa, herrialde arabiarretan arabiera klasikoarekin (goi-mailako funtzio betetzn duena) eta herri-arabierarekin gertatzen den egoera aipatzen da. […]

Ariar arraza edo arraza ariarra (*arraza arioa) arraza kaukasiarreko azpiarraza bat den ustezko tipologia arraziala da, indoeuropar hizkuntzak dituzten herrietako jatorrizko populazioari dagokiona. XIX. mendean bigarren erdialdetik XX. mendeko lehen erdialdera egon zen indarrean. Hasieran, ordea, ariar arrazak tipologia fisikoari baino, jatorri etniko edo historiko jakin bati egiten zion erreferentzia. […]

Agian ekoizpen-faktoreak bilatzen ari zinen. Faktore ekonomikoak edo ekonomia-faktoreak arlo ekonomikoko aldagai, fenomeno edo gertakariak dira, gizarte-bizitzako eremuetan eragin zuzenagoa edo zeharkakoa dutenak. Giza jarduera oro baliabide eskasiak mugatzen du; beraz, faktore ekonomikoek, hala nola baliabideen lorpenak, eskuragarritasunak eta kostuak, gure aukera guztiak zehazten eta mugatzen dituzte, indibidualki nahiz kolektiboki. […]

Aquí, en formato PDF, ponemos  a tu disposición un examen de la asignatura de Estadística II (segundo curso ESTE, Universidad de Deusto) del curso 1996-1997, con solucionario incluido. Loturiko artikuluak Examen: Estadística y análisis de datos, 2020-21Aquí, en formato PDF se presenta un solucionario no oficial para el examen de […]

Emakumearen kosifikazioa emakumea objektu edo gauza huts gisa hartzen duen jarrera eta jokabide matxista da, indibiduala nahiz kolektiboa, emakumearen pertsona baztertu eta haren gorputzari baino erreparatzen ez diona, gehienetan gorputz hori objektu sexualtzat hartuz. Jarrera eta jokabide hori hainbat modutara islatzen da: maila indibidualean, emakume baten aurrean haren atal sexualei […]

Gobernu- eta kudeaketa-eremuetan, gardentasuna da gobernuen eta zuzendaritza-organoen betebeharra, eta herritarrek edo interesa duten pertsonek duten eskubidea, alde batetik, interes publikokotzat jotzen den informazio oro emateko eta jasotzeko, eta, bestetik, kontu-emate eta publizitate-helburuei jarraitzeko. Gobernantza eta kudeaketa onaren funtsezko ezaugarrietako bat da, eta erakunde edo herrialde baten kalitate demokratikoaren adierazlea. […]

Nazioarteko harremanetan, baretze-politika gatazka batean elkarrizketa eta negoziazioa bultzatzeko ekimena da, aurkako alde biek adostasunak bilatu eta kontzesioak eginez, gatazkaren areagotzea saiheste aldera. Partikularzki, Bigarren Mundu Gerraren aurretik Britainia Handiko eta Frantziako gobernuek, hurrenez hurren Neville Chamberlain eta Édouard Daladier-en buruzagitzapean, Alemania naziarekin garatu zuten kanpo politika izendatzeko erabiltzen den […]

Baratxuria osasungarria dela eta hainbat gaixotasun prebenitu eta sendatzen dituela adierazteko. Loturiko artikuluak MarkuletaMarkuleta bereziki Gipuzkoan, eta maiztasun txikiagoarekin Nafarroan, zabaldutako euskal deitura. Zigilu legeaZigilu legea edo zigiluaren legea Erresuma Batuak 1765ean Ameriketako Hamahiru Kolonietan ezarri zuen zuzeneko zerga izan zen, hainbat agiri eta dokumentuetan, hala nola egunkari eta panfletoetan, […]

Moio, gordetzea ezinezkoa zen Kattalin Miner hernaniar idazleak 2019an plazaturiko liburua da, bere buruaz beste egin zuen bere herriko neska trans baten istorio errealean oinarrituTakoa. LABURPENA 0. kapitulua 2017ko apirilaren 23an 10 urte bete ziren Aimar Elosegi Ansa, Moio deitzen genuena, gure artetik joan zela. Lehen aldiz 10 urte horietan […]

Sara Jabi Elortza irakasle bilbotarrak 2017an plazaratu zuen lehen liburua da. LABURPENA 1. kapitulua Sara aspiragailuaren zarata jasangaitzarekin esabtu zen igande hartan, jakin arren bere ondoeza ez zela horren ondoriooa, Alaitz bere lagunminarekin bezperan izandako parrandarena baizik, gau horretan asko edan zuelako. Gogoratzen zuen Jokinekin egon zela, eta Alaitzi esan […]

Basajaun edo Basajauna euskal mitologiako izakia da. Giza itxurako izaki erraldoia da, gorputza biloz estalirik eta adats luzea duena duena. Kobazuloetan eta oihan barrenean bizi da. Artaldeen babeslea da, ekaitza edo otsoa datorrenean artaldeari eta artzainei oihuz ohartaraziz. Beste kondaira batzuetan, izaki beldurgarria da, bereziki gaiztoa ez den arren. Kondaira […]

Arrikulunka, Arrikilinka edo Arrikolonka Baztan eskualdeko Argibel mendiaren magalean dagoen harritzar ikusgarria, 3-4 metro zabal, euste-puntu bakarrarekin oinarri baten gainean kulunka egiten duena. Loturiko artikuluak LapitxuriLapitxuri Urdazuri ibaiaren adarra da, Dantxarinean sortzen dena, Nafarroa Garaiaren eta Lapurdiren arteko mugak. Ainhoa eta Ezpeleta herriak zeharkatzen ditu. AdiosAdios Nafarroako herria da, Iruñeko […]

Zor kengarriak ondare bat baloratzerakoan, bereziki Oinordetzen gaineko Zergan, kendu daitezkeen zorrak dira, gertatzen den guztizkoaren gainean karga-tasa edo grabamena kalkulatzeko ondoren. Beste hizkuntzetan: gaztelaniaz, deudas deducibles. Loturiko artikuluak Zor flotatzaileaZor flotatzailea estatuek epe laburrera jaulkitzen duten zor publikoa da, gehienetan epemuga igarota berritu egiten dena bonoak berriz ere jaulkiz. Banku […]

Euskal mitologian, Mikelats Mari jainkoaren semea da, Atarrabirekin batera. Atarrabi onbera den bitartean, Mikelatsek gaizkia irudikatzen du, ekaitzak sortu, artaldeak izutu eta uztak hondatuz. Loturiko artikuluak Inauteriak Euskal HerrianEuskal Herrian, inauteriak neguan zehar herri eta hirietan ospatzen diren jai-zikloen multzoa dira, bereizgarri nagusi mozorrotzea eta dibertdimendua dituena. Europan antzinatik ospatu […]

Euskal mitologian, Kixmi jentilek Jesukristo izendatzeko erabiltzen zuten hitza zen, literalki "tximino" esan nahi zuena haien hizkuntzan. Kixmi edo Jesukristoren etorrerak jentilen akabera ekarri zuen. Kondairen arabera, laino misteriotsu bat ikusita jentil agure batek Kixmi etortzear zegoela ohartarazi ondoren, jentilak arrapaladan ihes egin eta denak harri batzuen azpitik lurperatu ziren, […]

Euskal mitologian, jentilak,  batzuetan mairuak ere deituak, giza itxurako izaki erraldoi eta indartsuen antzinako askazia edo arrazako kideak dira, gizaki arrunt eta fededunak baino lehenagokoak, hainbat euskal kondairetan agertzen direnak. Izaki mitologiko horien arrastoa toponimian ere islatzen da, gehienetan haiek bizi ziren kobazuloekin (Jentilkoba, Jentilzulo, ...) eta megalitoekin loturik (jentilarri  […]