Soziolinguistika edo soziohizkuntzalaritza hizkuntzaren eta gizartearen arteko harremanak aztertzen dituen disziplina arteko jakintza-arloa da, soziologia eta hizkuntzalaritza oinarritzat dituena (ikus, gainera, ikerketa soziolinguistiko, Gizapediako hiztegian). Soziolinguistika makrolinguistika izeneko arloaren barnean kokatzen da, bilduz hizkuntzaren ikaskuntza, dialektologia, psikolinguistika, hizkuntzaren antropologia, pragmatika eta diskurtsoaren analisia, besteak beste. Hizkuntzaren aldakortasuna aztertzen duen arlo gisa ere definitu daiteke, ardatz sozialean (horren barnean, ardatz diastratiko eta diafasiko edo estilistikoa bereiziz), denborazko ardatz edo diakronikoan eta ardatz geografiko edo diatopikoan zehar.
Bi paradigma jarraitu daitezke soziolinguistika ikertzean. Alde batetik, paradigma formalista dugu, hizkuntza fonema, hitz eta esaldietatik aztertzen duena, modu analitiko batean, eta paradigma funtzionalista, hizkuntza giza harremanetarako tresna moduan aztertzen duena, osotasunean harturik (William Labov hizkuntzalaritza ospetsuak soziolinguistika hitza erredundante edo errepikakorra dela adierazi zuen paradigma horretatik). Aditu gehienek soziolinguistika garatzean bi paradigmek bat egin behar dutela aldezten dute: hizkuntza komunikaziorako tresna sozial eta integratu moduan hartuz, baino bere alderdi formal eta analitikoak baztertu gabe.
Ikus, gainera
Erreferentziak
Loturiko artikuluak
Hizkuntza estandarraHizkuntza estandarra hizkuntza bateko dialektoen artean nagusitzen den hizkuntza aldaera eta hizkuntza bereizgarri edo trazuen multzoa da, dialekto desberdinetako hiztunek elkar komunikatzeko erabiltzen dutena, eta orokorrean hizkuntza idatzian,…
Ukipen-hizkuntzaAgian, hizkuntza-ukipena bilatzen ari zinen. Soziolinguistikan, ukipen-hizkuntza, batzuetan lingua franca ere deitua, partekatu gabeko bi hizkuntza desberdin edo gehiago erabiltzen diren eremu edo testuinguruetan, elkar ulertu eta komunikazioa bideratzeko…
PsikolinguistikaPsikolinguistika hizkuntza ikasi, bereganatu eta eta erabiltzeko garatzen diren mekanismo eta faktore psikologikoak ikertzen dituen jakintza-arlo zientifikoa da, psikologia nahiz hizkuntzalaritzako teoriak eta kontzeptuak bateratuz. Ikus, gainera Soziolinguistika