Zoriz zenbakizko balioak hartzen dituen aldagai bat zorizko aldagaia da (ing. random variable, gazt., variable aleatoria); adibidez, bikote batek izango duen haur kopurua eta ikasle batek azterketa batean…
GizapediaZorizko aldagai bati dagokion probabilitate-banaketa ezaguna ez denean, Markov-en desberdintzak edo Markov-en ezberdintzak esperantzaren balioa soilik ezagututa zorizko aldagai horri buruzko probabilitateak mugatzen dituen probabilitate-formula bat da. Zehazki, Markoven desberdintzak hau ezartzen du
itxaropen finitua duen
zorizko aldagai ez-negatibo baterako gutxienez
balioa izateko probabilitateari buruz:
![]()
Hau da, Markov-en desberdintzak goiko mutur baten probabilitatea mugatzen du.
eginez, Markoven desberdintzak aukerako formulazio hau ere hartzen du:
![]()
Adibidea
Estazio meteorologiko batean eguneko tenperatura maximoa 30 gradu zentigradukoa izan da batez beste abuztuan. Eguneko tenperatura maximoa 40 gradutik gorakoa izateko probabilitatea mugatu nahi da.
![]()
Formulazio alternatiboa erabiliz, berriz, honela ebazten da:
![]()
Horrela, tenperatura 40 gradutik gorakoa (edo berdina) izateko probabilitatea gehienez 0.75 dela ziurta daiteke.
Ohartarazi behar da Markov-en ezberdintzak ematen dituen muga-balioak ez direla oso finak, eta orokorrean oso urruti izaten direla probabilitatearen balio zehatzetik. Askoz ere doiagoa da Txebixev-en ezberdintza, batezbestekoaz gainera, bariantza ere aintzat hartzen duena.
Beste hizkuntzetan: gaztelaniaz, desigualdad de Markov, Ikusmira webgunean.

Erabili ezazu galdetegi hau artikulu eskaera bat bidaltzeko. Lehenbailehen osatzen saiatuko gara.

Gure azken edukien berri jaso nahi baduzu zure email helbidean, egin zaitez harpidedun hurrengo galdetegi hontan.